De verschillen tussen Serious Gaming en Gamification
Door Gijs van der Linden
De termen ‘gamification’ en ‘Serious Games’ zijn gangbare begrippen geworden wanneer organisaties besluiten om games in te zetten voor andere doeleinden dan puur vermaak. Tijdens gesprekken merken wij steeds vaker dat deze twee begrippen door elkaar worden gehaald.
Serious gaming
Toen ik in 2000 mijn eerste gamemodel uitwerkte was serious gaming mijn uitgangspunt, echter de term was nog niet gangbaar. Ik sprak liever over ‘Management Games’ om aan te geven dat de game meer was dan alleen een spelletje. Sinds 2003 zetten wij Serious Games in bij zeer uiteenlopende organisaties. Hierbij is het hoofddoel leren. Het onderdeel ‘fun’ is altijd van wezenlijk belang bij onze games. Immers, het woord game is voor mij onlosmakelijk verbonden met plezier. Dat is ook mijn motivatie geweest om mijn bedrijf op te richten: op een leuke en veilige manier mensen laten leren door de inzet van interactieve live en online games. Fouten maken mag (en is soms wenselijk om het leereffect te verhogen), immers je handelingen vinden plaats binnen een spelvorm.
Een valkuil bij de term serious gaming is in mijn ogen dat Serious Games vaak te serieus worden genomen. ‘Als er maar niet gelachen wordt, we spelen om iets te leren, niet om plezier te maken’ hoor je ze dan zeggen. Dit is uiteraard wel afhankelijk van de context van de game. We snappen allemaal dat een terrorisme bestrijdingsgame minder ruimte biedt voor plezier, dan een teambuilding game. Echter bij het spelen van beide games moet wel het spelplezier opgeroepen worden. De game moet uitdagen en het beste in de deelnemers naar boven halen.
Gamification
Tegenwoordig valt steeds meer de term gamification in de media. Organisaties gaan met hun tijd mee wanneer ze spelprincipes en technieken inzetten in een niet-spelcontext. Dit doen bedrijven om medewerkers te motiveren en/ of ze bepaald gedrag te laten vertonen. Denk aan het opzetten van echte sales-competities binnen bedrijven, waarbij winnaars een prijs mogen kiezen (weekendje weg e.d.). Een bekend voorbeeld van gamification uit de dagelijkse praktijk is het belonen van goed rijgedrag door middel van het krijgen van een smiley: ‘U rijdt 48’ op een weg met een maximum toegestane snelheid van 50 kilometer per uur en je ziet een lachende smiley ‘🙂’.
Denk goed na bij welke onderdelen van het bedrijf gamification wel en niet werken. Bijvoorbeeld een salesteams dat vanuit zichzelf competitief is ingesteld zal het idee omarmen, maar een financiële afdeling die vaak werkt met strakke processen kan het juist als ‘kinderlijk’ ervaren. In het laatste geval zou gamification contraproductief kunnen werken.
Mijn ervaring is dat veel ondernemende medewerkers vaak onbewust gamification toepassen in hun dagelijkse werk. Ingangen binnen bedrijven vinden, leads achternagaan, klanten enthousiasmeren, hoogwaardige producten leveren en klanten blij maken. En de beloning? Tevreden klanten. En dat vertaalt zich weer in omzet.
Overeenkomst en verschil
Al spelenderwijs leren is de grote overeenkomst tussen gamification en serious gaming. Enkel het platform verschilt. Gamification speelt zich af in een ‘echte omgeving’. Het draait hoofdzakelijk om het beïnvloeden van gedrag door middel van belonen. Je maakt mensen bewust van goed of verkeerd handelen. Je hoopt uiteraard dat ze hiervan leren. Bij serious gaming draait het om het leren in spelvorm binnen een veilige leeromgeving. Fouten maken mag. Je kan veilig experimenteren met als doel om spelenderwijs te leren en het later in de praktijk toe te passen.